Dotarliśmy do ostatniego odcinka poradnika o środkach trwałych, i jak na zakończenie przystało – zajmiemy się operacjami „usuwania” środków trwałych z działalności gospodarczej.
Likwidacja w księgach
Przyczyny wykreślenia środka trwałego z ewidencji środków trwałych mogą być różne, przykładowo:
- całkowite zaprzestanie użytkowania środka trwałego do celów działalności gospodarczej (w odróżnieniu od czasowego wyłączenia z użytkowania),
- decyzja negatywna o naprawianiu środka trwałego po awarii,
- wycofanie z działalności i przekazanie na cele prywatne,
- przeznaczenie do sprzedaży,
- sprzedaż,
- utrata środka trwałego w wyniku kradzieży czy innych zdarzeń losowych.
W każdym z tych przypadków, przedsiębiorca powinien:
- wykreślić środek trwały z ewidencji środków trwałych na podstawie dowodu wewnętrznego,
- zaprzestać naliczania następnych odpisów amortyzacyjnych.
Warto przy tym podkreślić, że „likwidacja” środka trwałego w rozumieniu księgowym to tylko wykreślenie go z ewidencji środków trwałych, co nie musi być równoznaczne z „likwidacją” w znaczeniu fizycznym, czyli utylizacją. I odwrotnie, samo zakończenie amortyzacji dla środka trwałego, który będzie nadal użytkowany, nie może skutkować wykreśleniem z ewidencji.
Wartość niezamortyzowana
Jeżeli środek trwały jest wykreślany z ewidencji zanim cała jego wartość początkowa została odpisana w koszty amortyzacji, musimy jakoś „zagospodarować” kwotę pozostałą do zamortyzowania, zwaną wartością niezamortyzowaną.
Jeżeli środek trwały jest sprzedawany, to ta wartość niezamortyzowana powinna zostać wpisana w koszty – tak jak koszty sprzedanych towarów (w tym przypadku, środek trwały został niejako zamieniony w towar).
W pozostałych przypadkach, wartość niezamortyzowana trafia w całości do pozycji pozostałe koszty, z dwoma jednak wyjątkami:
- kiedy wykreślenie z ewidencji jest spowodowane zmianą rodzaju działalności (ze względu na zakaz wynikając wprost z przepisów),
- kiedy wykreślenie z ewidencji jest spowodowane przekazaniem środka trwałego na cele osobiste (prywatne).
