Avatar

Jestem rolnikiem VAT-owcem. Zakupiłam blachę do własnego użytku. Na fakturze jest odwrotne obciążenie bez podatku. Jak w rejestrze zakupu powinnam to wprowadzić – jako zakup zwolniony, zakup bez prawa do odliczeń, czy też ze stawką VAT 23%? pyta Pani Zofia

W sytuacji, gdy podatnik VAT otrzymuje fakturę wystawioną bez kwoty podatku VAT, a z adnotacją „odwrotne obciążenie”, powinien w pierwszej kolejności sprawdzić, czy faktura ta… na pewno powinna być wystawiona w ten sposób. Pamiętajmy, że to nie rodzaj faktury decyduje o tym, jak kupujący powinien ją wykazać w swoim rozliczeniu podatku VAT, lecz rodzaj zakupu. Jeżeli zatem podatnik kupił blachę, sprzęt komputerowy lub inny towar, który został wymieniony w załączniku nr 11 do ustawy o VAT, to – bez względu na to, jak sprzedawca wystawił fakturę! – powinien rozpoznać u siebie jako nabywcy transakcję typu „odwrotne obciążenie”. Na czym dokładnie polega to rozpoznanie?

„Odwrotne obciążenie” oznacza, że kupujący odpowiada za rozliczenie podatku VAT za sprzedawcę, który nie powinien tego VATu do faktury doliczać. VAT obliczony od tej faktury powinien zatem znaleźć się w dwóch rejestrach:

  1. w rejestrze VAT należny (rejestr sprzedaży),
  2. w rejestrze VAT naliczony do odliczenia (rejestr zakupu).

Tym samym, kwota podatku VAT zostanie wykazana w dwóch polach deklaracji VAT, co ostatecznie będzie neutralne finansowo, według zasady „wlał – wylał”.

„Odwrotnego obciążenia” nie należy mylić z jakimkolwiek zwolnieniem z VAT: chociaż kwota VAT przy stawce 0%, zwolnieniu z VAT oraz nie podleganiu VAT jest identyczna, czyli równa 0 zł, to jednak dla deklaracji VAT są to zupełnie różne sytuacje.

Zatem według jakiej stawki należy obliczyć VAT? W przypadku zakupu blachy, będzie obowiązywać stawka podstawowa, czyli 23%. I ta stawka będzie użyta w większej większości przypadków obliczania VATu od faktur z „odwrotnym obciążeniem” – ale nie we wszystkich, a wyjątków nie sposób wymienić w krótkim artykule.

Tyle VAT, ile będzie obliczone do rejestru sprzedaży – tyle można odliczyć w rejestrze zakupu. Zakup „bez prawa do odliczenia” mógłby wystąpić tylko wtedy, gdyby podatnik byłby pozbawiony prawa do odliczenia na podstawie innych przepisów.